Kozara

Planina Kozara nalazi se u sjeverozapadnom dijelu Republike Srpske, prostirući se u dužini od oko 70 kilometara i širini od oko 30 kilometara, obuhvatajući teritorije opština Novi Grad, Kostajnica, Kozarska Dubica, Gradiška, Laktaši i Gradova Banja Luka i Prijedor. Poznata je po svojim crnogoričnim i listopadnim šumama, proplancima, bistrim potocima, te bogatoj flori i fauni. Kozara je omeđana rijekama Unom na zapadu, Savom na sjeveru, Sanom i Gomjenicom na jugu, te Vrbasom na istoku.

Iako je najviši vrh planine Lisina, sa 978 metara nadmorske visine, za turiste, planinare i sve ljubitelje prirode, najatraktivniji dio Kozare je plato Mrakovica, koji sa 806 metara nadmorske visine, predstavlja središnji dio Nacionalnog parka Kozara, površine od oko 3 500 hektara. Nacionalnom parku je moguće doći iz mjesta Kozarac, koje se nalazi na četrdesetom kilometru od Banje Luke ka Prijedoru. Za planinare i ljubitelje prirode je atraktivana markirana planinarska staza od sela Rajkovići, preko Kozaračkog kamena (659 metara nadmorske visine), do Mrakovice, u dužini od 13 kilometara. Na istoj planini održava se planinarski Kozarski maraton, a poznat je i uspon na Lisinu. Planini je moguće pristupiti i iz pravca Gornjih Podgradaca, iz opštine Gradiška.

Pored brojnih prirodnih ljepota koje je krase, ova planina poznatija je po burnim i teškim istorijskim događajima vezanim za Drugi svjetski rat. Naime, kozarska i potkozarska sela pretrpila su strahovita stradanja u ustaškim pokoljima i koncentracionim logorima. Veliki spomenik i Muzej Kozare na Mrakovici podsjećaju posjetioce na pomenuta istorijska dešavanja.

Kozara je značajan turistički lokalitet, zahvaljujući izgrađenoj ski stazi i reprezentativnim hotelima na platou Mrakovice.